Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng tác động mạnh mẽ đến các hoạt động nuôi trồng thủy sản, đề tài “Thực hành dựa trên hệ sinh thái và nuôi trồng thủy sản thích ứng với biến đổi khí hậu tại Thái Lan và Việt Nam” do Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Quốc tế (IDRC), Canada tài trợ (2024-2027) đã được triển khai nhằm nghiên cứu hiện trạng và tìm kiếm giải pháp bền vững cho sinh kế của người dân ven biển dựa vào thiên nhiên. Mục tiêu của đề tài là giúp cải thiện sự thích ứng ứng của các bên liên quan trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản đối với các thách thức của biến đổi khí hậu, bao gồm các hiện tượng thời tiết cực đoan và những thay đổi đang diễn ra tại Việt Nam thông qua áp dụng các phương pháp thực hành dựa vào hệ sinh thái.
Với mục tiêu thu thập dữ liệu thực tế và đánh giá các mô hình nuôi trồng thủy sản, đoàn công tác do TS. Lê Thị Vân Huệ, Viện Tài nguyên và Môi trường, đứng đầu, cùng với sự tham gia của thành viên Chương trình Mạng lưới chuyên gia tư vấn về các vấn đề kinh tế xã hội vùng Mekong (MTT) đã phối hợp với Học viện Nông nghiệp Việt Nam, thực hiện đợt khảo sát thực địa từ ngày 14/5 đến 17/5/2025 tại hai tỉnh Thái Bình và Nam Định.
Đoàn công tác do TS. Lê Thị Vân Huệ dẫn đầu đang làm việc với cán bộ lãnh đạo xã Giao Thiện, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định
Đoàn làm việc với lãnh đạo xã Giao Lạc, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định
Mục tiêu của đợt khảo sát tập trung vào việc thu thập thông tin chuyên sâu về quá trình chuyển đổi từ mô hình nuôi trồng thủy sản quảng canh sang chuyên canh, mô hình nuôi tôm công nghiệp công nghệ cao tại các xã ven biển, bao gồm xã Giao Lạc, Giao Thiện (huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định) và xã Nam Hưng, Nam Phú (huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình). Các mục tiêu chính bao gồm:
- Đánh giá tác động của việc chuyển đổi mô hình nuôi trồng thủy sản đến sinh kế và phát triển bền vững của người dân.
- Tìm hiểu cách quản lý và vận hành các mô hình nuôi trồng thủy sản trong bối cảnh biến đổi khí hậu.
- Vai trò của nam giới và phụ nữ trong gia đình và nuôi trồng thủy sản.
- Xác định các giải pháp hài hòa giữa lợi ích kinh tế và bảo tồn hệ sinh thái ven biển.
Trong 4 ngày làm việc, đoàn công tác đã tổ chức:
- Thảo luận nhóm: Gặp gỡ và trao đổi với 4 nhóm gồm 32 hộ dân tham gia nuôi trồng thủy sản quảng canh, bán thâm canh và thâm canh tại các xã nói trên. Các buổi thảo luận tập trung vào thực trạng, thách thức và giải pháp dựa vào thiên nhiên thích ứng với biến đổi khí hậu của người dân tại 2 tỉnh Nam Định và Thái Bình.
- Phỏng vấn sâu: Tiến hành 20 cuộc phỏng vấn với các thành viên chủ chốt trong các hộ gia đình, những người trực tiếp tham gia quản lý và nuôi trồng thủy sản. Nội dung phỏng vấn xoay quanh quy trình sản xuất, thuận lợi, khó khăn mà họ gặp phải, cũng như các giải pháp dựa vào thiên nhiên ứng phó với biến đổi khí hậu mà họ đã thực hành trong khoảng 10 năm trở lại gần đây.
Đoàn công tác đang thực hiện phỏng vấn nhóm hộ tại địa xã Giao Lạc, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định
Đoàn công tác đang phỏng vấn sâu Chủ đầm tôm quảng canh tại xã Giao Thiện, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định
Sau 4 ngày làm việc đoàn công tác đã hoàn thành tốt các mục tiêu đề ra, thu thập được khối lượng dữ liệu quan trọng phục vụ cho việc viết báo cáo và bài báo xuất bản trên các tạp chí quốc tế. Các thông tin thu thập được phản ánh rõ nét thực trạng nuôi trồng thủy sản tại địa phương, từ đó cung cấp cơ sở khoa học để đề xuất các giải pháp dựa vào thiên nhiên nhằm quản lý hiệu quả, cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. Kết quả này không chỉ đáp ứng kỳ vọng của đề tài mà còn mở ra hướng nghiên cứu sâu hơn về các mô hình nuôi trồng thủy sản dựa vào thiên nhiên thích ứng với biến đổi khí hậu.
Một phần kết quả phỏng vấn nhóm hộ tại xã Giao Lạc huyện Giao Thủy tỉnh Nam Định
Đợt khảo sát là một bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy các mô hình nuôi trồng thủy sản bền vững dựa vào thiên nhiên, góp phần hỗ trợ người dân ven biển thích ứng với những thách thức của biến đổi khí hậu. Những dữ liệu và kinh nghiệm thu thập được sẽ là nền tảng để đề xuất các chính sách và giải pháp thiết thực, hướng tới sự phát triển bền vững cho cộng đồng địa phương.
Thông tin chi tiết về đề tài và các hoạt động khảo sát sẽ tiếp tục được cập nhật trên website và fanpage chính thức của Viện Tài nguyên và Môi trường.
Một số hình ảnh về mô hình nuôi tôm công nghệ cao tại huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định và huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình
Tags: CRES, VIỆN TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG, VNU